Kiến trúc luôn là sự phản ánh chân thực nhất của một thời đại, một nền văn hóa. Trong đó, phong cách Baroque – biểu tượng của sự xa hoa, lộng lẫy đã vượt qua biên giới châu Âu để đến với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trong bài viết này, Phong Cách Nội Thất sẽ giúp bạn khám phá những dấu ấn kiến trúc Baroque ở Việt Nam qua các công trình gắn liền với từng thời đại.
Đôi nét về kiến trúc Baroque – Biểu tượng của sự xa hoa tráng lệ
Kiến trúc Baroque ra đời tại Rome vào đầu thế kỷ XVII, được biết đến với vẻ xa hoa, tráng lệ và phức tạp trong từng chi tiết. Những công trình mang phong cách này nổi bật với đường nét mềm mại, hiệu ứng thị giác tạo chiều sâu và sự đối lập giữa ánh sáng cùng màu sắc.
Được ví như biểu tượng của sự xa hoa, Baroque không chỉ ảnh hưởng mạnh mẽ đến kiến trúc nhà thờ, nhà hát mà còn xuất hiện trong nhiều công trình lớn khác ở các quốc gia châu Âu và cả Việt Nam. Từ những thiết kế vòm quả lê, cột tượng kích thước lớn cho đến các bức bích họa đầy màu sắc, Baroque thực sự tái hiện hình ảnh của sự tráng lệ và tinh tế.
Đặc trưng của kiến trúc Baroque
Trước khi tìm hiểu về kiến trúc Baroque ở Việt Nam, chúng ta sẽ tìm hiểu đôi nét về đặc trưng của kiến trúc này:
- Đường nét uốn lượn mềm mại: Kiến trúc Baroque nổi bật với các đường cong uyển chuyển, tạo cảm giác chuyển động và mềm mại, thay cho những đường thẳng cứng nhắc của phong cách Phục Hưng trước đó.
- Tương phản ánh sáng mạnh mẽ: Phong cách này thường sử dụng sự tương phản rõ rệt giữa ánh sáng và bóng tối, giúp tạo ra chiều sâu và làm nổi bật các chi tiết trang trí.
- Hiệu ứng ảo giác không gian: Baroque sử dụng các kỹ thuật vẽ và điêu khắc để tạo cảm giác chiều sâu và mở rộng không gian, đặc biệt trong các bức bích họa lớn trên trần nhà.
- Trang trí cầu kỳ, xa hoa: Các công trình kiến trúc Baroque luôn mang những hoa văn, chi tiết trang trí phức tạp, tinh xảo, thể hiện sự tráng lệ và xa hoa.
- Mái vòm hình oval hoặc quả lê: Đây là đặc trưng dễ nhận biết, giúp không gian trở nên rộng mở và uyển chuyển hơn.
- Cột và tượng kích thước lớn: Những cột trụ và tượng điêu khắc lớn thường xuất hiện để tạo cảm giác bề thế và uy nghi cho công trình.
- Cửa sổ lớn: Cửa sổ và cửa ra vào thường có kích thước lớn để tận dụng ánh sáng tự nhiên, làm cho không gian bên trong trở nên thoáng đãng và rực rỡ.
- Bích họa và tranh trang trí trần nhà: Những bức bích họa lớn trên trần nhà thường mô tả các chủ đề tôn giáo, thần thoại, tạo nên cảm giác choáng ngợp và thiêng liêng cho người xem.
Dấu ấn xa hoa của kiến trúc Baroque ở Việt Nam xưa nay
Mặc dù kiến trúc Baroque có nguồn gốc từ châu Âu, phong cách này đã có ảnh hưởng nhất định đến kiến trúc Việt Nam. Trải qua nhiều thế kỷ, Baroque không chỉ tồn tại trong các công trình lớn mà còn lan tỏa đến các kiến trúc dân gian và hiện đại tại Việt Nam.
Phong cách Baroque trong kiến trúc dân gian
Khác với vẻ phô trương của kiến trúc Baroque châu Âu, tại Việt Nam, phong cách này đã hòa quyện với kiến trúc dân gian, đặc biệt trong điêu khắc đình làng. Những bức chạm khắc tinh xảo, như cảnh hội hè, trai ghẹo gái tắm hay cảnh tiên nữ cưỡi rồng, xuất hiện tại những vị trí trên cao hoặc ít ánh sáng như gian thờ cung cấm. Mặc dù ít người chú ý, mỗi ngôi làng đều có dấu ấn riêng biệt, thể hiện qua những chi tiết đặc sắc trong kiến trúc và nghệ thuật điêu khắc.
Ví dụ, bức điêu khắc “Tiên nữ cưỡi rồng” tại đình Giẽ Hạ, Phú Xuyên, Hà Nội, hay “Người cưỡi hổ” tại chùa Đậu, Phú Xuyên, đều là minh chứng rõ ràng cho dấu ấn Baroque trong kiến trúc dân gian Việt Nam.
Kiến trúc Baroque ở Việt Nam trong các công trình đương đại
Những công trình đương đại tại Việt Nam, đặc biệt là nhà thờ, cũng chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của kiến trúc Baroque. Nhà thờ Chính tòa Bắc Ninh là một ví dụ điển hình. Được xây dựng theo hình chữ thập, nhà thờ mang đến cảm giác không gian dài hơn, sâu hơn nhờ cách sắp xếp thông minh giữa ánh sáng và thiết kế. Cửa sổ lớn giúp tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, trong khi hệ thống trần gỗ cao trải dài tạo cảm giác choáng ngợp và thiêng liêng.
Không chỉ có nhà thờ, các công trình đương đại khác như dinh thự, lâu đài cũng mang trong mình nét Baroque, kết hợp giữa cổ điển và hiện đại.
Kiến trúc Baroque ở Việt Nam trong công trình hiện đại
Kiến trúc Baroque ở Việt Nam ngày nay không còn bó hẹp trong những công trình tôn giáo hay hoàng gia, mà đã lan tỏa vào những thiết kế nhà ở hiện đại. Mái vòm quả lê và cửa sổ hình chữ nhật – những yếu tố đặc trưng của phong cách này – vẫn được giữ nguyên nhưng kết hợp với sự tiện nghi, tối giản để phù hợp với nhịp sống hiện đại. Những ngôi nhà mang hơi hướng Baroque ngày càng phổ biến, trở thành biểu tượng của sự sang trọng, khác biệt và thời thượng trong kiến trúc nhà ở.
Kiến trúc Baroque ở Việt Nam mang trong mình sự pha trộn giữa cổ điển và hiện đại, giữ vững những nét xa hoa vốn có nhưng cũng thích nghi để phù hợp với văn hóa và lối sống của người Việt. Phong cách này không chỉ hiện diện trong các công trình tôn giáo mà còn dần len lỏi vào cuộc sống hiện đại, tạo nên sự cân bằng hoàn hảo giữa quá khứ và hiện tại. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn cái nhìn sâu sắc hơn về sự phát triển và dấu ấn của kiến trúc Baroque tại Việt Nam.
>> Kham phá ngay: Tổng hợp các kiểu kiến trúc nhà ở Việt Nam phổ biến nhất
Kiến trúc Baroque ở Việt Nam là sự kết hợp giữa nét đặc trưng phương Tây và phương Đông để tạo nên một không gian ấn tượng và độc đáo. Ở thời điểm hiện tại, phong cách này vẫn được ưa chuộng trong nhiều công trình bởi vẻ đẹp lộng lẫy, xa hoa, sang trọng và đẳng cấp mà nó mang lại. Liệu đây có phải là không gian lý tưởng của bạn? Chia sẻ cùng Phong Cách Nội Thất tại phần comment dưới đây nhé!
